Minerva Kort biedt u korte commentaren op publicaties die door de redactie van Minerva zijn geselecteerd. Interessante en voor huisartsen relevante studies die niet direct in een ruimer kader kunnen of moeten worden besproken, krijgen een plaats in deze rubriek. Iedere selectie wordt kort samengevat en van enkele regels commentaar voorzien door een referent. De redactie van Minerva wenst u veel leesgenot.

Volgens een onderzoek van psychiaters in een hospitaalsetting zou 9% van de vrouwen tijdens of gedurende de eerste drie maanden na de bevalling een depressie doormaken. Het staat ook vast dat er zeer weinig begeleidende informatie te vinden is om depressieve zwangere vrouwen te behandelen. In dit literatuuronderzoek wilden de auteurs de gevaren voor moeder en kind kennen die verbonden zijn aan een behandeling van een ernstige (‘majeure’) depressie tijdens de zwangerschap. Hiervoor zochten ze systematisch in de (Engelstalige) literatuur naar prospectief gecontroleerd klinisch onderzoek. Volgens dit onderzoek zouden tricyclische antidepressiva (TCA’s) en de selectieve serotonine reuptake inhibitoren (SSRI’s) geen aanleiding geven tot een hoger aantal overlijdens in utero noch tot congenitale afwijkingen. De inname van fluoxetine tijdens het derde zwangerschapstrimester lijkt met een lager geboortegewicht te kunnen worden geassocieerd. Dit kon niet worden aangetoond voor de groep van tricyclische antidepressiva, noch voor de nieuwere SSRI’s (met name fluvoxamine, paroxetine en sertraline). Deze resultaten zijn slechts gebaseerd op vier trials, waarvan één niet was gerandomiseerd. Voor de SSRI’s buiten fluoxetine werd op beschrijvend onderzoek gesteund. Verder onderzoek kan uitwijzen of de beperkte gewichtstoename van de moeder tijdens de zwangerschap het rechtreekse gevolg is van fluoxetinegebruik of eerder van de depressie.

De postnatale ontwikkeling van kinderen wiens moeders tijdens de zwangerschap antidepressiva gebruikten, was niet verschillend van die van kinderen van moeders die geen tricylische antidepressiava of fluoxetine hadden genomen. De zogenoemde gedragsteratogeniteit (cognitief functioneren, temperament en algemeen gedrag) van de kinderen blijft echter het domein dat de meeste zorgen baart na inname van antidepressiva tijdens de zwangerschap. Bij gebruik van tricylcische antidepressiva op het einde van de zwangerschap stelde men wel ontwenningsverschijnselen bij de pasgeborenen vast (schokkende bewegingen en epileptische insulten, tachypneu, tachycardie, verhoogde prikkelbaarheid, problemen bij het voeden en overmatig transpireren). Van de later ontwikkelde antidepressiva en van de mono-aminooxidase inhibitoren (MAOI) zijn nog geen gelijkaardige gegevens bekend.

Belangenvermenging/financiering

Dit onderzoek werd gefinancierd door de National Institute of Mental Health (VS). De auteurs hebben financiële banden met verschillende farmaceutische firma’s.