Minerva Kort biedt u korte commentaren op publicaties die door de redactie van Minerva zijn geselecteerd. Interessante en voor huisartsen relevante studies die niet direct in een ruimer kader kunnen of moeten worden besproken, krijgen een plaats in deze rubriek. Iedere selectie wordt kort samengevat en van enkele regels commentaar voorzien door een referent. De redactie van Minerva wenst u veel leesgenot.

Samenvatting

Misoprostol (Cytotec®) is een effectieve behandeling van door NSAID-geïnduceerde ulcera. Het heeft echter zeer hinderlijke bijwerkingen in de vorm van diarree en buikpijn. Op zoek naar een gelijkwaardig alternatief werd een dubbelblinde gecontroleerde studie uitgevoerd. Negenhonderdvijfendertig chronische NSAID-gebruikers met aangetoonde ulcera of meer dan 10 erosies, werden aselect behandeld met 200 mg misoprostol viermaal daags of ‘s morgens omeprazol (Losec®) in een dosering van 20 mg of 40 mg. De 732 NSAID-gebruikers die na acht weken gunstig op de behandeling reageerden, kregen vervolgens aselect gedurende zes maanden een onderhoudsbehandeling toegediend met 20 mg omeprazol per dag, 200 mg misoprostol tweemaal daags of placebo. Na de eerste acht weken waren er globaal gezien geen significante verschillen tussen de drie groepen (genezingspercentages: 76% behandeld met 20 mg omeprazol, 75% met 40 mg en 71% behandeld met misoprostol). In de onderhoudsfase bleven meer patiënten behandeld met omeprazol ulcusvrij dan met misoprostol of placebo. Misoprostol gaf vaker aanleiding tot nevenwerkingen (vooral diarree) en meer patiënten staakten de behandeling als gevolg hiervan. Patiënten op misoprostol sliepen wel beter.

Commentaar

De auteurs concluderen dat er geen verschil is in effectiviteit tussen misoprostol 200 mg qid en omeprazol 20 mg per dag wat betreft genezing van door NSAID’s geïnduceerde ulcera of erosies. Men stelt voor om de patiënt te laten kiezen. Echter, de onderzochte populatie was relatief jong (gemiddeld 58 jaar). De resultaten van deze studie zijn daarom niet direct toepasbaar op bejaarde patiënten. En juist zij hebben vanwege comorbiditeit en polyfarmacie een hoog risico op ernstige en fatale gastro-intestinale complicaties. "Voorkomen", door NSAID’s gericht en alleen bij falen van andere behandelingen (bijvoorbeeld met paracetamol) voor te schrijven, is daarom nog altijd beter dan "genezen".

Literatuur

1. Gautam M, Por CP, Evans MF. Omeprazol or misoprostol. Which works best for NSAID-induced ulcers? Can Fam Phys 1998;44:1629-31.
2. Gastroduodenal protection. Drug Ther Bull on CD-Rom. March 1998.
3. Van Driel M, Goeminne C, Habraken H, Soenen K. Literatuuronderzoek Niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen. Pilootprojekt "Onafhankelijke artsenbezoekers". Gent: Projekt Farmaka, Maart 1999.