Dit is de titel van een recent editoriaal in The Lancet (1) . "Het is moeilijk om de pijnlijke smart in te schatten van de ouders, nabestaanden en vrienden van een kind dat zich van het leven berooft. Dat zoiets werd versneld door een verondersteld heilzaam medicament is een catastrofe. Het is onvoorstelbaar dat deze farmaca werden toegediend op basis van selectieve besluiten van zogenaamd gunstig onderzoek"(1) .In hetzelfde nummer van The Lancet verscheen een systematische review over gepubliceerde versus niet-gepubliceerde data betreffende SSRI’s voor depressie bij kinderen (2) .Hieruit blijkt dat gepubliceerde data een gunstig profiel schetsen: meer voordelen dan bijwerkingen. Indien men echter de niet-gepubliceerde data ook in rekening brengt, wegen de voordelen niet meer op tegen de bijwerkingen, behalve voor fluoxetine. Meer nog: paroxetine, sertraline, venlafaxine en citalopram zouden zelfs niet werkzaam zijn voor deze indicatie bij kinderen en er is zelfs een toegenomen risico van suïcide en ernstige bijwerkingen…

In een recente hearing van het Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) wordt de firma GlaxoSmithKline beschuldigd van misleiding omdat ze de verhoogde frequentie van zelfdoding bij kinderen had verzwegen (3) . In een memorandum van dezelfde firma stond te lezen "het is onaanvaardbaar dat we het besluit zouden formuleren dat paroxetine niet werkzaam is, want dit zou de geloofwaardigheid van het profiel ondermijnen" (1) .

Eén en ander sluit aan bij enkele kritische bijdragen die recent ook in Minerva zijn verschenen (4,5) . The Lancet wijst erop dat farmaceutische firma’s die belangrijke data niet publiceren, de kwaliteit van de guidelines feitelijk ondermijnen (1,2) . Dit kan namelijk leiden tot aanbevelingen voor het gebruik van farmaca die uiteindelijk niet werkzaam blijken te zijn of te veel bijwerkingen hebben, of beide. In een globale medische cultuur waar EBM-praktijk gezien wordt als een gouden standaard, zijn deze feiten een ramp. Samen met de auteurs van het grote tijdschrift The Lancet pleiten alle redacteurs van het kleine Minerva voor een dringende verplichting om alle publicaties toegankelijk te maken voor andere onderzoekers, alsmede voor de overheid, die onder meer aanbevelingen realiseert.

Daarnaast herinneren wij artsen en onderzoekers van de farmaceutische industrie eraan dat geen medisch onderzoek mogelijk is zonder het vertrouwen en de medewerking van vrijwilligers. "Deze zullen nooit toelaten dat biomedisch onderzoek wordt uitgevoerd ten koste van het leven van kinderen“ (1) .Hiermee is de cirkel rond. Patiënten hebben de sleutel in handen om al dan niet hun medewerking te verlenen aan biomedisch onderzoek. Het moment is nu gekomen om hier dringende en ernstige voorwaarden aan te verbinden.

M. De Meyere,

Mede namens alle redactieleden

Literatuur

1. Depressing research [Editorial]. Lancet 2004;363:1335.
2. Whittington CJ, Kendall T, Fonagy P, et al. Selective serotonin reuptake inhibitors in childhood depression: systematic review of published versus unpublished data. Lancet 2004;363:1341-5.
3. Moynihan R. FDA advisory panel calls for suicide warnings over new antidepressants. BMJ 2004;328:303.
4. De Meyere M. Verborgen manipulatie: Minerva niet kritisch genoeg? [Editoriaal] Minerva 2004;3(2):18-9.
5. De Meyere M. Sertraline bij kinderen en jongeren met een majeure depressie. Minerva 2004;3(2):20-1.