Deze twee nieuwe nested-case-control-studies gebaseerd op twee grote databanken in eerstelijnspraktijken in het VK bevestigen het drievoudig verhoogd risico op veneuze trombo-embolie bij pilgebruiksters tegenover niet-gebruiksters. Het risico ligt significant hoger bij gebruiksters van derdegeneratie-anticonceptiva (desogestrel, gestodeen) en drospirenon dan bij gebruiksters van tweedegeneratie-anticonceptiva (levonorgestrel, norethisteron en norgestimaat). Een pil met levonorgestrel blijft dus de eerste keuze bij het opstarten van orale anticonceptie.

Deze cohortstudie toont aan dat actuele gebruikers van orale anticonceptie in vergelijking met niet-gebruikers een drievoudig verhoogd risico van een veneuze trombo-embolie hebben met levonorgestrel en een zesvoudig verhoogd risico met desogestrel, gestodeen en drospirenon. Een pil met levonorgestrel als progestageen blijft dus de eerste keuze bij het opstarten van orale anticonceptie

Ondanks de positieve interpretatie van de resultaten door de auteurs blijkt uit deze studie dat er onvoldoende evidentie is voor de superioriteit van een combinatiepil met drospirenon/EE-24d vergeleken met progestagenen met een korter halfleven en/of met een 21-dagen regime.

Deze meta-analyse van case-control studies en ook een recent case-control onderzoek suggereren dat gebruik van orale contraceptiva, vooral op jonge leeftijd (vóór de eerste zwangerschap), gerelateerd is aan een verhoogd risico van premenopauzale borstkanker. Uitgebreid cohortonderzoek bij jonge pilgebruiksters met registratie van het aantal premenopauzale borstkankers is dringend nodig. Orale anticonceptie blijft een veilige contraceptieve methode, maar voldoende tijd nemen voor een goede counseling en grondig bespreken van de voor- en nadelen van pilgebruik zijn steeds nodig. In de praktijk is een zorgvuldige opvolging van deze jonge vrouwen op gebied van opsporing van borstkanker aangewezen. Over de modaliteiten hiervan is er echter nog geen consensus.

Deze studie toont aan dat mifepriston 10 mg en levonorgestrel tweemaal 0,75 mg met een interval van 12 uur en levonorgestrel éénmalig 1,5 mg even werkzaam zijn ter preventie van ongewenste zwangerschappen bij inname binnen vijf dagen na een onbeschermd seksueel contact. Er zijn geen belangrijke verschillen in het optreden van nevenwerkingen. Vrouwen die een beroep willen doen op noodanticonceptie kunnen worden geadviseerd om een éénmalige dosis van 1,5 mg levonorgestrel in te nemen zo snel mogelijk na het onbeschermde seksueel contact, bij voorkeur binnen 72 uur (maximaal binnen 120 uur ofwel 5 dagen). Goede anticonceptie is nodig voor de rest van de cyclus.

Op basis van deze studie hebben we onvoldoende evidentie om te besluiten dat de laaggedoseerde orale anticonceptiva een absolute contra-indicatie vormen bij vrouwen met een familiale geschiedenis van borstcarcinoom. Het verband tussen hooggedoseerde orale anticonceptiva en borstkanker bij vrouwen met een familiaal voorkomen van borstkanker is daarentegen duidelijk. Nieuw onderzoek zal moeten aantonen of dit verband volledig verdwijnt voor de laaggedoseerde orale anticonceptiva. De arts zal een grondige familiale anamnese voor borstkanker moeten afnemen en in overleg met de vrouw de voor- en nadelen van orale anticonceptie moeten bespreken op basis van de familiale geschiedenis en de voorkeur van de vrouw.

De levonorgestrel-methode zal de nieuwe standaard voor urgentie-anticonceptie worden. In België blijft de Yuzpe-methode echter nog steeds standaard, aangezien levonorgestrel hier (nog) niet beschikbaar is. Men start liefst zo vroeg mogelijk (best binnen de 24 uur post-coïtaal) met de behandeling. Deze bestaat uit onmiddellijk twee dragees Duoluton® of Neogynon® of Stederil-d® en 12 uur later nogmaals twee dragees. Onbeschermde coïtus in het vervolg van de cyclus wordt ten stelligste afgeraden.